กระทือ 
กระทือ
[]
กระทือ
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Zingiber zerumbet Rose. Smith.
ชื่ออื่นๆ : กระทือป่า แฮวดำ กะแวน (ภาคเหนือ) เฮียงแดง (แม่อ่องสอน)
ชื่อวงศ์ : ZINGIBERACEAE
ลักษณะทั่วไป
- ต้น : เป็นพรรณไม้ล้มลุก ที่มีลำต้นประเภทเดียวกับไพล หรือขิง ลำต้นเป็นหัวอยู่ในดินมีสีขาวอมเหลือง
- ใบ : ใบจะออกซ้อนกันเป็นแผง ลักษณะของใบเรียวยาว ใบมีสีเขียวแก่
- ดอก : ดอกออกเป็นช่อ โผล่พ้นขึ้นมาจากหัวใต้ดิน ช่อก้านดอกยาว และเป็นปุ้มส่วนปลายมีกลีบเลี้ยงมีสีเขียวปนแดงซ้อนกันอยู่แน่น กลีบดอกมีสีขาวนวล มีลักษณะเป็นหลอด ส่วนปลายกลีบอ้าออก กลีบเลี้ยงจะอุ้มน้ำไว้ได้
การขยายพันธุ์ : เป็นพรรณไม้ที่มีการขยายพันธุ์ด้วยการแยกหน่อ เจริญเติบโตได้ดีในดินอุดมร่วนซุย
ส่วนที่ใช้ : ลำต้น ดอก ใบ เหง้า
สรรพคุณ :
- ลำต้น เป็นยาแก้เบื่ออาหาร
- ดอก ยาแก้ไข้เรื้อรัง ผอมแห้ง นำมาต้ม เอามาดื่ม
- ใบ เป็นยาใช้ขับเลือดเน่าในเรือนไฟ วิธีใช้ด้วยการนำมาต้ม เอามาดื่มกิน
- เหง้า เป็นยาขับลม แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียด ปวดท้อง บำรุงท้อง ขับปัสสาวะ เสมหะเป็นพิษ และบำรุงน้ำนม
วิธีใช้ นำหัวหรือเหง้าต้มสด ประมาณ 2 หัว (20 กรัม)?ปิ้งไฟแล้วนำมาฝนผสมกับน้ำปูนใสประมาณครึ่งแก้วแล้วใช้น้ำดื่ม
อื่นๆ : หัว หรือเหง้าอ่อน ๆ นอกจากจะใช้เป็นสมุนไพรแล้วยังสามารถนำมาใช้ปรุงอาหารได้อีก