กะพวนมะพร้าว[]
ชื่อวิทยาศาสตร์ : vernonia arborea Ham.
ชื่อสามัญ : -
ชื่ออื่นๆ : จวง อ้ายเหนียวหมา (นครราชสีมา) กะพวนมะพร้าว (สงขลา) ขี้อ้น (ยะลา) นวลแป้ง (สุราษฎณ์ธานี) ตอนและ (กระบี่)
ชื่อวงศ์: COMPOSITAE
ลักษณะทั่วไป
- ต้น : เป็นพรรณไม้ยืนต้น ที่มีลำต้นตั้งตรง มีความสูงประมาณ .5-36 เมตร ผิวเปลือกมีสีขาว กิ่งก้านอ่อนจะมีขน หรือมีต่อม
- ใบ : ใบมีลักษณะเป็นรูปรี หรือรูปไข่ โคนใบสอบเข้าหากันหรือมน ปลายใบแหลมเรียว ริมขอบใบเรียบ หลังใบเกลี้ยงใต้ท้องใบมีต่อมเป็นจุด ขนาดของใบกว้างประมาณ 1.5-4.5 นิ้ว ยาวประมาณ 3-10.5 นิ้ว และก้านใบยาวประมาณ 0.5-1.5 นิ้ว
- ดอก : ดอกออกเป็นช่อ ตามบริเวณปลายยอด ลักษณะของดอกเป็นกระจุก กลีบดอกมีสีขาว ชมพู หรือม่วง ยาวราว 5-7 มม. โคนกลีบดอกจะเชื่อมติดกันเป็นท่อ ส่วนปลายกลีบจะหยักเป็น 5 แฉก ในท่อดอกมีเกสรตัวเมียแยกเป็นแฉก
- ผล : ผลเป็นรูปกึ่งสามเหลี่ยม มีสันเห็นได้ชัด ผิวเปลือกมีขนนุ่มหรือเกลี้ยง ผลมีขนาดยาวประมาณ 2-3.5 มม. ระยางค์เป็นสีขาวหม่น ๆ มักเรียงกันเป็นวง 2 วง วงในจะยาวกว่าวงนอก ยาวประมาณ 5-7 มม.
การขยายพันธุ์ : เป็นพรรณไม้กลางแจ้ง ที่มีการขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดหรือวิธีการตอนกิ่ง
ส่วนที่ใช้ : ใบ
สรรพคุณ : ใบ ใช้เป็นยาชง มีฤทธิ์เป็นยาช่วยย่อยและเป็นยากระตุ้น
ถิ่นที่อยู่ : กะพวนมะพร้าว เป็นพรรณไม้ที่มักขึ้นตามบริเวณป่าดิบ ทุ่งหญ้าคา และบริเวณฝั่งน้ำทั่วไป
อ้่างอิง : พจนานุกรม สมุนไพรไทย ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม