ชื่ออื่น ๆ : กระดูกไก่ดำ (ทั่วไป), กุลาดำ, บัวลาดำ (ภาคเหนือ), แสนทะแมน, ปองดำ (ตราด),กระดูกดำ (จันทบุรี), เฉียงพร้า (สุราษฎร์ธานี), เฉียงพร้าบ้าน, สันพร้ามอญ, ผีมอญ, เฉียงพร้าม่าน, เกียงพา, สำมะงาจีน (ภาคกลาง)
ชื่อสามัญ : -
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Gendarussa vulgaris Nees.
วงศ์ : ACANTHACEAE
ลักษณะทั่วไป :
ต้น : เป็นพรรณไม้พุ่มขนาดเล็ก แตกกิ่งก้านสาขาออกรอบ ๆ ต้นสีของลำต้นนั้นเป็นสีม่วง สูงประมาณ 1 เมตร
ใบ : เป็นไม้ใบเดี่ยว ออกใบเป็นคู่ ๆ เรียงกันไปตามข้อต้นลักษณะของใบเป็นรูปหอกแคบ ปลายใบและโคนใบจะแหลม เส้นกลางใบเป็นสีม่วง ขนาดของใบนั้นกว้างประมาณ 0.5 นิ้ว หรืออาจจะกว่านี้เล็กน้อย ยาว 3-4.5 นิ้ว มีก้านใบสั้น
ดอก : ออกเป็นช่ออยู่ตรงส่วนยอดของต้น หรือตามปลายกิ่ง ช่อหนึ่งจะยาประมาณ 3 นิ้ว ลักษณะของดอกนั้นเป็นหลอดเล็ก ๆ ปลายดอกจะแยกออกเป็นกลีบ ซึ่งมีกลีบล่างและกลีบบน กลีบล่างนั้นจะโค้งงอเหมือนช้อน ส่วนกลีบบนจะตั้งกลีบดอกมีสีขาวอมเขียวประด้วยสีชมพู เกสรกลางดอกมี 2 อัน
ผล : เป็นฝัก ยาวประมาณ 0.5 นิ้ว
การขยายพันธุ์ : เป็นไม้กลางแจ้ง ขึ้นได้ดีในดินที่ร่วนซุย ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด นิยมปลูกเป็นรั้วตามบ้าน
ส่วนที่ใช้ : ใบ ราก
สรรพคุณ :
ใบ ในแต่ละประเทศนั้นจะใช้ใบรักษาไม่เหมือนกันแต่ก็ได้ผลไม่น้อยเลย เช่นในอินเดียได้นำใบมาตำแล้วคั้นเอาน้ำดื่มแก้ปวดหัว, มาเลเซียและอินโดนีเซีย มีวิธีใช้เหมือนกัน นำใบมาตำผสมกับเมล็ดเทียนแดงและหัวหอม ใช้พอกแก้ปวดหัว หรือนำใบมาคั้นเอาน้ำทาแก้ปวดท้อง ปวดตามข้อ ถ้าต้มกับน้ำจะเป็นยาบำรุงโลหิตได้, ในฟิลิปปินส์ใช้ใบต้มกับนมทานแก้ฝีฝักบัวและแก้ท้องร่วงอย่างแรง หรือนำใบมาคั้นเอาน้ำดื่มแก้โรคหืดและไอ, ส่วนไทยเรานี้เอาใบตำผสมกับเหล้าคั้นเอาน้ำทานแก้ไข้ ลดความร้อน เป็นยาถอนพิษและเอากากที่เหลือนั้นพอกแผลดูดพิษที่ถูกอสรพิษกัดได้
ราก ใช้ทาเด็กที่เป็นเม็ดเป็นตุ่มขึ้นตามตัว
อ้างอิง : พจนานุกรม สมุนไพรไทย ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม